آیا ایلان ماسک می تواند میان ترامپ و چین واسطه شود؟

ارسال: 65 روز پیش - بازدید: 17
در حالی که ایلان ماسک به دلیل ارتباطات بین المللی و جایگاهش در صنعت جهانی به عنوان گزینه ای جذاب برای میانجی گری بین چین و ایالات متحده مطرح می شود، اما موانع جدی همچنان پابرجاست.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، ایلان ماسک به دلیل روابط نزدیک با رهبران چین و ترامپ، ظرفیت منحصربه فردی برای کاهش تنش های اقتصادی دارد. اما رقابت های استراتژیک و سیاست های تجاری محافظه کارانه، می توانند نقش او را محدود کنند. موفقیت ماسک در میانجی گری به توانایی او در حفظ توازن میان دو ابرقدرت وابسته است.
ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، به دلیل موقعیت منحصربه فردش در حوزه فناوری و سرمایه گذاری های کلان در چین، مورد توجه رهبران چین و ایالات متحده قرار گرفته است. روابط نزدیک او با مقامات چینی مانند لی چیانگ، نخست وزیر این کشور، در کنار ارتباطاتش با دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، او را در جایگاهی قرار داده است که برخی از او به عنوان یک واسطه بالقوه میان دو ابرقدرت اقتصادی جهان یاد می کنند. کارخانه تسلا در شانگهای و تأثیر آن بر توسعه صنعت خودرو های الکتریکی چین، نماد همکاری های اقتصادی برد-برد میان چین و آمریکا بوده و نشان دهنده ظرفیت ماسک برای ایفای نقشی فراتر از حوزه کسب وکار است.
آیا ایلان ماسک می تواند میان ترامپ و چین واسطه شود؟
ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، در حرکتی خاص و متفاوت، یکی از خودرو های تسلا را در محوطه ای خصوصی در پکن به نخست وزیر چین نمایش داده و هم زمان در عمارت مار-ئه-لاگو با دونالد ترامپ بر سر یک میز شام نشسته است. اگر قرار باشد فردی بتواند میان دو ابرقدرت جهانی که در حال تنش هستند نقش میانجی را ایفا کند، شاید آن فرد ایلان ماسک باشد؛ چیزی که بسیاری در پکن به آن امید بسته اند. رهبران چینی در تعامل با مدیرعامل تسلا از نوعی قدرت نفوذ برخوردارند، چرا که ماسک میلیارد ها دلار در شانگهای سرمایه گذاری کرده است.
این دیدگاه، اما در تضاد آشکار با نظرات برخی از مشاوران نزدیک به ترامپ، از جمله اسکات بسنت، نامزد پیشنهادی برای وزارت خزانه داری، قرار دارد. اسکات بسنت اخیراً چین را «یک رژیم استبدادی» خوانده و برای حفاظت از مشاغل آمریکایی، خواستار اعمال تعرفه های سنگین علیه چین شده است. در این میان، ایلان ماسک در چین به نماد رؤیای آمریکایی و توانمندی های فناوری ایالات متحده تبدیل شده است. وو شینبو، مدیر مرکز مطالعات آمریکایی در دانشگاه فودان، اظهار داشت: «با توجه به سرمایه گذاری های ماسک در چین و ارتباطات او با رهبران چینی، بسیاری امیدوارند که او بتواند در دولت دوم ترامپ نقشی سازنده ایفا کند.»
ابهامات زیادی درباره این ایده وجود دارد؛ از جمله اینکه آیا ایلان ماسک تمایلی به ایفای نقش میانجی دارد یا خیر و آیا دونالد ترامپ و اعضای کابینه اش پذیرای چنین مداخله ای از سوی ماسک هستند یا خیر. علاوه بر این، اگر ترامپ همچنان بر اعمال تعرفه های سنگین بر کالا های چینی اصرار ورزد، شاید هیچ فضایی برای مذاکره باقی نماند. مایکل دان، مشاور باسابقه صنعت خودروی چین که اکنون در سن دیگو فعالیت می کند، در این زمینه می گوید: «اگر رهبران چینی بخواهند پیامی مهم به رئیس جمهور ترامپ برسانند، ایلان ماسک بی شک بهترین واسطه خواهد بود.»
با این وجود، در پکن دیدگاهی دیگر حاکم است، دیدگاهی با اندکی خوش بینی: این باور که ترامپ و ماسک، به عنوان دو مدیر اجرایی عمل گرا، ممکن است آماده مذاکره باشند. وانگ هویائو، رئیس اندیشکده مرکز جهانی سازی در پکن می گوید: «ترامپ ذاتاً یک معامله گر است و می خواهد توافق کند.» به همین دلیل، وانگ بر این باور است که ترامپ ممکن است علاقه مند باشد از مدیرانی مانند ماسک برای پیشبرد تعاملات با چین بهره ببرد.
تسلا پلی استراتژیک میان ایلان ماسک و چین
نگاه چین به ایلان ماسک، بازتاب یک الگوی قدیمی است. در گذشته، مدیران عامل آمریکایی، به ویژه در وال استریت، نقش واسطه را ایفا می کردند، زیرا هم در واشنگتن نفوذ داشتند و هم در پی گسترش کسب وکار خود در چین بودند. اما در دنیای امروز، با عقب نشینی بسیاری از بانک ها و شرکت های آمریکایی از چین به عنوان بازاری برای رشد، ماسک به یکی از معدود گزینه های باقی مانده تبدیل شده است. حتی مدیرعامل تیک تاک، شرکتی که تحت مالکیت بایت دنس در پکن قرار دارد، نیز به دنبال مشاوره با ماسک بوده است. ماسک که یکی از اهداکنندگان منابع مالی عمده به کمپین ترامپ بوده، به عنوان رئیس گروهی برای کاهش بروکراسی دولتی منصوب شده و در زمینه های گوناگون به رئیس جمهور منتخب مشاوره داده است—اگرچه ترامپ برخلاف توصیه های او، فرد دیگری را برای وزارت خزانه داری برگزید.
چین برای تسلا اهمیت حیاتی دارد. کارخانهٔ شانگهای تسلا بزرگ ترین واحد تولیدی این شرکت است و در چهار فصل گذشته، نیمی از خودرو های تسلا در این کارخانه تولید شده اند. در این مدت، تسلا بیش از 900٬000 خودروی ساخت چین را به فروش رسانده که نزدیک به یک سوم آنها به اروپا و سایر بازار های خارجی صادر شده اند. تسلا در انتظار تأیید نهایی پکن برای جدیدترین فناوری کمک رانندهٔ خود، موسوم به «رانندگی کاملاً خودکار است. ایلان ماسک معتقد است که ارزش اصلی تسلا در برنامه های آن برای رانندگی خودکار نهفته است. این شرکت اعلام کرده که انتظار دارد این تأییدیه را در سه ماههٔ اول سال آینده دریافت کند.
پیشتازی تسلا در فناوری خودرو های خودران، انگیزه ای قوی برای چین ایجاد کرده است تا حضور این شرکت را در کشور حفظ کند. این حضور می تواند به عنوان محرکی عمل کند که رقبا داخلی را به تلاش برای هم سطح شدن یا حتی پیشی گرفتن از رقیب آمریکایی خود وادار کند و پیشرفت فناوری های داخلی را تسریع بخشد.
در اواسط نوامبر، روزنامه «پیپلز دیلی»، ارگان رسمی حزب کمونیست چین، تفسیری منتشر کرد که در آن از موفقیت کارخانه تسلا در شانگهای تمجید شده بود. هرچند به طور مستقیم به نام ایلان ماسک اشاره ای نشد، اما در این تفسیر تأکید شد که داستان موفقیت تسلا می تواند پیامی از سوی پکن به جهان منتقل کند؛ پیامی که نشان می دهد جنگ های تجاری برنده ای ندارند و روابط اقتصادی نزدیک می توانند منافع متقابلی برای کشورها، از جمله ایالات متحده، به همراه داشته باشند. در این مطلب آمده بود: «همکاری برد-برد مسیر درست است، در حالی که انزوا و انحصارگرایی به بن بست ختم می شود.»


دوستی ماسک و لی چیانگ: فرصتی طلایی برای فناوری و اقتصاد چین
در سال 2019م، ایلان ماسک با یک خودروی تسلا وارد مجتمع «ژونگنانهای» مقر رهبران ارشد چین شد تا با «لی که چیانگ» نخست وزیر وقت دیدار کند. در این دیدار، ماسک ابراز علاقه زیادی به چین کرد و گفت که مایل است بیشتر به این کشور سفر کند. لی در پاسخ به او پیشنهاد کرد که یک کارت سبز اقامت دائم چین دریافت کند. از نکات برجسته تر، رابطه نزدیک ماسک با «لی چیانگ» نخست وزیر کنونی چین و نفر دوم در سلسله مراتب قدرت این کشور است. این ارتباط نقش مهمی در تقویت جایگاه تسلا در چین و پیشبرد همکاری های اقتصادی و فناوری میان دو طرف داشته است.
ماجرای این رابطه به سال 2018 بازمی گردد، زمانی که ماسک به شانگهای سفر کرد و «لی چیانگ» به عنوان دبیر حزب کمونیست، میزبان او بود. در این سفر، قراردادی برای احداث کارخانه ای 7 میلیارد دلاری توسط تسلا امضا شد. این کارخانه نخستین تأسیسات تسلا در خارج از ایالات متحده بود و تسلا موفق به دریافت مجوز مالکیت کامل آن شد، امری که برای اولین بار پس از دهه ها سیاست چین مبنی بر الزام خودروسازان خارجی به تشکیل سرمایه گذاری مشترک با شرکت های محلی به وقوع پیوست. با هدایت لی چیانگ این پروژه در کمتر از یک سال از آغاز ساخت وساز به مرحله تولید رسید و به نمادی از همکاری اقتصادی و پیشرفت سریع در شانگهای تبدیل شد.
ورود تسلا به بازار چین در سال 2020 تحولی اساسی در صنعت خودرو های الکتریکی این کشور به وجود آورد. خودرو های الکتریکی تسلا که با قیمت های مناسب و در داخل چین تولید می شدند، تقاضای مصرف کنندگان چینی را به شکل چشمگیری افزایش دادند. این روند نه تنها به توسعه سریع زنجیره تأمین خودرو های الکتریکی منجر شد، بلکه فرصتی را برای رشد خودروسازان داخلی ایجاد کرد، تا جایی که اکنون این شرکت ها به رقبای جدی تسلا تبدیل شده اند.
رسانه های دولتی چین گزارش داده اند که تسلا یکی از نخستین شرکت های خارجی است که مجوز مالکیت کامل و بهره برداری از خدمات مخابراتی در این کشور را دریافت خواهد کرد. علاوه بر این، مقامات چینی علاقه ویژه ای به فناوری ایمپلنت مغزی «Neuralink» که توسط ایلان ماسک توسعه داده شده، نشان داده اند.
در آوریل گذشته، ماسک بار دیگر به پکن سفر کرد و با لی چیانگ، نخست وزیر چین، دیدار کرد. در این دیدار، لی چیانگ ماسک را «دوست قدیمی» خطاب کرد و پسر سه ساله او را «پسر کوچولوی خوش قیافه» توصیف کرد. این رابطه نزدیک، فرصتی ارزشمند برای چین محسوب می شود، اما همان طور که فنگ چوچنگ، یکی از بنیان گذاران شرکت مشاوره ای هوتونگ ریسرچ در پکن اشاره می کند، این روابط خالی از ریسک نیست. فنگ معتقد است که ارزش این روابط به شدت به توانایی ماسک در حفظ ارتباطات مثبت و مؤثر با ترامپ و تیم نزدیک به او وابسته می باشد؛ گروهی که به طور ذاتی رقابت جو هستند.
رقابت مستقیم شرکت های ماسک با رقبای چینی در صنایع کلیدی
ایلان ماسک در جریان یک تماس مربوط به گزارش درآمد تسلا در ماه ژانویه اظهار داشت: «صادقانه بگویم، اگر موانع تجاری وجود نداشته باشند، شرکت های چینی تقریباً تمامی رقبای جهانی خود را نابود خواهند کرد.» برخلاف اکثر همتایان خود در سیلیکون ولی و سیاتل که بر فناوری های دیجیتال متمرکز هستند، ماسک به ساخت کارخانه هایی در حوزه تولید پیشرفته پرداخته است. او در صنایعی رقابت می کند که چین در آنها سرمایه گذاری کلانی انجام داده است — نه فقط در خودرو های برقی، بلکه در باتری ها، انرژی خورشیدی و پرتاب های فضایی.
سیستم بانکی دولتی چین، سرمایه گذاری های صنعتی خالص را از 83 میلیارد دلار در سال 2019 به 670 میلیارد دلار در سال گذشته افزایش داده است. اسکات کندی، کارشناس تجارت و اقتصاد چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی واشنگتن، می گوید: «تقریباً در تمام حوزه هایی که شرکت های آقای ماسک فعالیت می کنند، چین رقبای متعددی دارد. او در صنایعی حضور دارد که چینی ها به جای شریک، رقیب او هستند.»
شرکت فضایی آقای ماسک، اسپیس ایکس، که به تازگی موشک عظیم استارشیپ خود را با حضور آقای ترامپ در آزمایشی مهم پرتاب کرد، با رقابت رو به افزایش شرکت های چینی دولتی مواجه است که آنها نیز قصد دارند وارد بازار پرتاب های فضایی شوند. همچنین، شرکت تسلا انرژی که در زمینه تولید باتری های بزرگ برای ذخیره سازی انرژی در شبکه های برق فعالیت دارد و این فناوری را اغلب با انرژی خورشیدی یا بادی ترکیب می کند، در بازاری در حال رشد رقابت می کند که بخش عمده آن تحت سیطره چین قرار دارد.
تو له، مدیرعامل شرکت مشاوره ای Sino Auto Insights مستقر در دیترویت که در زمینه بازار خودروی چین تخصص دارد، می گوید: «تسلا در بازار چین کاملاً در موقعیت ضعف قرار دارد، چرا که فاقد یک سیستم هوشمند رانندگی است» بیل روسو، مشاور خودرو های برقی در شانگهای، گفت: «وقتی خودرو های تسلا در سال 2020 به تعداد زیاد در دسترس قرار گرفتند، محبوبیت فوری آنها بازار خودروی چین را متحول کرد و باعث شد خودرو های برقی مدرن و جذاب به نظر برسند.»
مانند بسیاری از شرکت های آمریکایی فعال در چین، تسلا نیز با خطرات بالقوه سیاسی مواجه است. دولت بایدن با استناد به مسائل امنیت ملی، فرآیندی نظارتی را آغاز کرده است که ممکن است منجر به ممنوعیت واردات یا فروش خودرو های مرتبط با شبکه های دیجیتال از چین یا روسیه در ایالات متحده شود. اگر این روند در دولت ترامپ ادامه یابد و به تصویب چنین ممنوعیتی بینجامد، مقامات چینی ممکن است در واکنش به این اقدام، محدودیت هایی را بر خودرو های تسلا اعمال کنند. خودرو هایی که برای ارائه حتی ابتدایی ترین قابلیت های کمک راننده، به عکسبرداری گسترده از محیط اطراف وابسته هستند.
چین پیش تر استفاده از خودرو های تسلا را در برخی مناطق حساس، مانند پایگاه های نظامی، ممنوع کرده است. بزرگ ترین پرسش درباره تأثیر ایلان ماسک بر روابط تجاری چین و آمریکا، این است که اتحاد او با دونالد ترامپ تا چه مدت دوام خواهد داشت. ماسک بیش از 100 میلیون دلار به کارزار انتخاباتی ترامپ کمک مالی کرده است. اما برخی تحلیل گران از هم اکنون تردید دارند که دوستی آنها به اندازه ای دوام بیاورد که بتواند تفاوتی ایجاد کند. تو له در این باره می گوید: «بزرگ ترین دو خودشیفتگی جهان در نهایت به اختلاف خواهند رسید.»
نتیجه گیری
در حالی که ایلان ماسک به دلیل ارتباطات بین المللی و جایگاهش در صنعت جهانی به عنوان گزینه ای جذاب برای میانجی گری بین چین و ایالات متحده مطرح می شود، موانع جدی همچنان پابرجاست. تمایلات تجاری ترامپ و سیاست های تعرفه ای دولت وی ممکن است تلاش های ماسک را برای کاهش تنش ها بی اثر کند، همان طور که رقابت استراتژیک میان چین و آمریکا در حوزه هایی مانند خودرو های برقی، فناوری خودران و پرتاب های فضایی به طور مداوم تشدید می شود. در نهایت، موفقیت ماسک به توانایی او در حفظ روابط سازنده هم با رهبران چین و هم با ترامپ و تیمش وابسته می باشد؛ اما این ارتباطات پیچیده، همان طور که برخی تحلیل گران پیش بینی می کنند، می تواند به چالشی جدی تبدیل شود.
منبع: فرارو